Ik krijg de vraag met enige regelmaat:
Beste Alfard, alle verhalen en berichtgeving raken me en ik wil wat doen. Wat kan ik concreet doen, is er iets dat ik meer kan doen dan alleen doneren?
Vandaag een uitgebreid antwoord op een veelvoorkomende vraag.
Je eerste opwelling: erheen!
De meeste mensen die ik spreek voelen het zo. Maar dat is natuurlijk niet voor iedereen weggelegd. Soms heb je een baan, of een gezin en dan gaat dat een stuk lastiger. Toch kan het ook dan: het is namelijk een hele andere (maar minstens zo interessante) invulling van je vakantie. En het lijkt me ook helemaal niet zo slecht voor het wereldbeeld van je kinderen: er zijn namelijk onder de vluchtelingen ook heel veel kinderen, en die houden ook gewoon van spelen, tekenen en voetballen.
Belangrijk is wel om contact op te nemen met een organisatie. De lokale vrijwilligers hebben het erg druk (het is namelijk ook gewoon vakantie-hoogseizoen). Maar Nederlandse organisaties zoals Stichting Hulpactie Bootvluchtelingen hebben een goede lokale basis en kunnen je prima helpen om je weg te vinden.
Ga je naar een andere plek (Samos, Chios, Athene, etc.) doe dan even een goede search op Google en Facebook. Hier is bijvoorbeeld de Facebook-pagina van de Refugee Solidarity Movement of Thessaloniki (kwam ik toevallig tegen).
Spullen sturen
Wat je ook zou kunnen doen, is spullen naar de mensen in Griekenland sturen. Zij verspreiden ze dan weer onder de vluchtelingen. Het is een beetje lastig om hier concrete lijstjes te geven, het verandert namelijk nogal eens. Maar gelukkig is er op Facebook het één en ander te vinden:
Lesbos
Voor Lesbos kun je kijken op de Facebook-pagina Help For Refugees In Molivos. In het eerste bericht op die pagina staat een lijstje met actuele behoeftes en adresgegevens. Maar je zou ze ook naar Elleni’s workshop kunnen sturen. Als je op hun Facebook-pagina kijkt, zie je (behalve de dagelijkse filmpjes over de aankomsten van de boten) ook wat mensen zoal opgestuurd hebben. Dat is misschien een inspiratiebron. Hun adres staat onder info.
Kos
Stichting Hulpactie Bootvluchtelingen plaatst af en toe een nieuw lijstje voor Kos op hun pagina, maar dat zakt dan weer langzaam naar beneden tussen de nieuwe berichten. Om het je makkelijk te maken: in hun lijstje van 12 augustus stond dit:
- Kinderkleding die eenvoudig te dragen is voor kinderen in meerdere maten (“one size fits many”, AM), o.a. ondergoed, rompertjes, T-shirts en korte broeken, leggings.
- Mini verpakkingen tandpasta, shampoo, zeep
- Tandenborstels
- Kinderrugzakjes
- First-aid kits
- Kinderschoenen
- Pleisters
- Kinderknuffeltjes/ kleine autootjes / ballen / bellenblaas
- Potloden met puntenslijper/ kleurboekjes
- Kaartspellen
Die spullen kun je dan het beste meegeven aan mensen die zelf naar Kos gaan (of meenemen als je er voor vakantie naartoe gaat). De stichting wordt volledig gerund door vrijwilligers en beperkt zich mede om die reden tot het uitzenden en ondersteunen van vrijwilligers en het werven van fondsen. De stichting is trouwens actief op Kos én Lesbos.
Geld: stiekem toch wel mega-belangrijk
Het mag dan een beetje simpel en eenvoudig voelen, maar geld is mega-belangrijk. Geen enkele hulporganisatie heeft een situatie van deze omvang verwacht en begroot. Laatst kwam het Griekse Rode Kruis op Kos broodjes brengen, maar dat konden ze maar drie dagen doen en maar voor 1500 mensen per dag (er zijn er ruim 6000), daarna was het geld op. Artsen zonder Grenzen en Dokters van de Wereld (Frans) zitten regelmatig zonder medicijnen en verbandmiddelen. Stichting Vluchteling probeert met minimale middelen o.a. de sanitaire voorzieningen op Lesbos te verbeteren. En Stichting Hulpactie Bootvluchtelingen heeft recent bijvoorbeeld nog een plaatselijke schoenenwinkel leeggekocht omdat sommige vluchtelingen zelfs die waren kwijtgeraakt. Ook ondersteunt deze stichting lokale vrijwilligers die onder andere maaltijden verzorgen voor de vluchtelingen. Omdat het aantal vluchtelingen de laatste maand zo sterk is toegenomen, is dat geld nagenoeg op. Doneren is dus gewoon heel erg belangrijk!
Ook van “geld geven” kun je trouwens een mooie grote actie maken. Ga cakejes bakken en verkopen met je kinderen, organiseer een sponsorloop met alle sportievelingen in je straat of maak een “+1 euro-“deal met alle winkeliers in jouw woonplaats.
En je geld komt volgens mij goed terecht. Mijn inschatting is namelijk (maar ik heb daar geen harde bewijzen voor) dat alle organisaties die op Kos en Lesbos werken hun overhead-kosten in dit dossier tot een minimum proberen te beperken. Ze hebben namelijk een groot tekort aan geld en het weinige geld dat binnenkomt, wordt zo direct mogelijk aan de mensen ter plekke besteed. Stichting Hulpactie Bootvluchtelingen werkt om die reden zelfs voor 100% met vrijwilligers (tot en met de bestuursleden), maar ook de grotere organisaties werken om die reden in Griekenland veel met lokale vrijwilligers samen. Doneer wel “gericht”.
De beeldvorming
Verder kun je erg veel doen aan de beeldvorming hier in Nederland. Mijn blog van 13 augustus is geschreven naar aanleiding van vergissingen in de media. Maar journalisten zijn ook maar gewone mensen zoals jij en ik. Daarom is de taal van de media een afspiegeling van de taal die in het dagelijks leven wordt gesproken. Dat betekent dat je zelf eigenlijk best veel invloed kunt uitoefenen op de beeldvorming, simpelweg door het er met de mensen in je omgeving over te hebben en hen te vertellen wat het jou doet. En dat sijpelt dan wel langzaam door. Ikzelf heb dat tot mijn eigen verbazing gemerkt. Door te schrijven over wat ik meemaakte, kwam ik bijvoorbeeld in een radio-uitzending terecht. En de reacties op wat ik daar vertelde, maakten mij duidelijk dat dat veel mensen raakte. En op dezelfde manier schrijf ik nu dit blogbericht, ook dat had ik voor deze zomer nooit verwacht. Aan anderen vertellen wat je ziet en wat jou raakt, lijkt het kleinste wat je kunt doen, maar dat valt eigenlijk reuze mee…
Ten slotte
Een erg klein gedeelte van de vluchtelingen komt naar Nederland. Ook in AZC’s in Nederland zijn vrijwilligers actief. Daar kun je aankloppen. Als je in één van de grotere steden woont, kun je je ook aansluiten bij een groep die ongedocumenteerden en asielzoekers in afwachting helpt, zoals het Wereldhuis en de vrijwilligers rond de ‘Wij zijn hier’-groep in Amsterdam.
Foto: Gift boxes, (c) Philippa Kempson