Poging 1: Ooit woonde ik op Uilenstede, in Amstelveen. Het was een mooie tijd. Ik was student. En in die studentenwijk, woonde ik gezellig tussen medestudenten. Dat is makkelijk, dan kan er nog eens wat. Een feestje waar je tot na twaalven herrie maakt. Bierkratten die je tot de dakrand opstapelt. Flauwe grappen met water gericht op langslopende mensen. Ietwat vuile keukens en meer van dat soort dingen.
Het is een mooi begin van dit stukje, vind je niet? Een beetje romantisch. Ik had het ook anders kunnen beginnen…
Poging 2: Ooit woonde ik op Uilenstede. Het studentenghetto in Amstelveen. Want dat was het: een ghetto. Een constante rotzooi. Feestjes tot ver na twaalven, waar de herrie ondanks politiebezoek tot laat in de nacht uit de veel te zware boxen bleef schallen. Bierkratten die tot de dakrand stonden opgestapeld. Vuile keukens en meer van dat soort dingen. Studenten, da’s een onaangepast soort volk, dat je inderdaad maar beter bij elkaar kunt zetten. Zodra je een baan kreeg, zorgde je er toch wel voor dat je er zo snel mogelijk vandaan kwam.
Volop in het nieuws
Aan dat Uilenstede moest ik denken toen ik de website van de NOS bezocht. Rutte presenteert zijn plannen voor de asielzoekers, stond er. De meeste van die plannen zullen pas in 2016 gerealiseerd worden, maar dit is het moment om ze te presenteren. Kern van het verhaal: het moet soberder. Je kunt daar veel over zeggen, en dat gebeurde vandaag op de weblogs en mediasites ook:
- Joop.nl citeert de twitterende advocaat Wil Eikelboom, die in serietjes van 140 tekens betoogt dat het plan juridisch niet houdbaar is (interessant, ik wacht de procedure af).
- ‘Contrapolitiek blog’ Grutjes.nl haalt er de cijfertjes bij: de huidige vluchtelingeninstroom zorgt ervoor dat je een whopping 0,77% langer op je huis moet wachten (dat lijkt inderdaad niet veel, waar maken we ons druk om).
- RTL Nieuws zoekt uit of het klopt dat de Denen (het grote voorbeeld van Halbe Zijlstra) inderdaad een soberder asielklimaat hebben dan Nederland (wat blijkt: vergeleken met Denemarken is Nederland nu al sober).
- Zelfs NRC kleurt het nieuws enigszins, terwijl sites als AD en PowNed het commentaar aan hun ongenuanceerde reageerders overlaten.
Mijn associatie: Uilenstede
Nu smul ik ook van vergelijkingen, vind ik cijfertjes ‘genieten’, en hou ik wel van een mooi juridisch steekspel. Maar ik moest bij dat nieuwsbericht dus aan dat studentenghetto in Amstelveen denken. En dat zat hem in de eerste opmerking van Mark Rutte:
Dan moet je denken aan containerwoningen, dan moet je denken aan het verbouwen van leegstaande kantoorpanden, om mensen ook woonruimte te kunnen bieden.
We creëren dus plekken waar we vluchtelingen bij elkaar zetten. Ze kunnen er met landgenoten onder elkaar verblijven, zodat ze rustig kunnen wennen aan het feit dat ze in Nederland wonen. Als ze Arabisch spreken, kunnen ze dat blijven doen. En hun gewoontes kunnen ze probleemloos volhouden. En dan zal er vast een moment komen dat ze een baan vinden, of misschien ver genoeg zijn doorgedrongen op de wachtlijst voor echte woning. En dan vliegen ze uit.
Poging 2: Ghettovorming
Klinkt best positief zo. Maar natuurlijk is er ook een poging 2:
We zetten de vluchtelingen bij elkaar. Dat moet allemaal niet teveel om het lijf hebben. Qua soberheid moet je misschien denken aan de Molukse woonoorden van vlak na de oorlog, of aan de noodwoningen in het Amsterdamse Tuindorp Oostzaan waar de asociaaltjes uit de stad werden ondergebracht. Het zijn eenvoudige containers, of omgebouwde kantoren die voor de zakelijke markt hebben afgedaan. Omdat er weinig prikkels zijn om Nederlands te leren, zullen de meeste mensen lang in hun eigen taal blijven spreken. Dat helpt natuurlijk niet om een baan te vinden. Zodra ze eenmaal in aanmerking komen voor een gewoon huis, is de drempel om hun sociale netwerk te verlaten wel erg groot worden. En zonder Nederlands, is het wel erg moeilijk om er in je nieuwe buurt tussen te komen.
Laat ik eerlijk zijn: in juni (nog voordat ik naar Lesbos reisde) schreef ik in mijn aantekeningen:
Als de instroom echt toeneemt, moet iedereen slikken: links moet slikken dat de opvang soberder is dan tot nu toe, rechts moet slikken dat het onvermijdelijk is dat er asielzoekers binnen blijven komen (Geert W. dus ook).
Ik had het dus verwacht. Maar dit lijkt me niet de manier. Op deze manier (a) verhindert het kabinet dat we Nederland in gezamenlijkheid zelf verder kunnen vormgeven en ontwikkelen. En op deze manier (b) creëert ze alle randvoorwaarden waardoor groepen naast elkaar komen te staan, en in het slechtste geval zelfs tegenover elkaar.
Het eerste kan niet het doel zijn van de VVD.
Het tweede niet van de PvdA.
Al met al een onbegrijpelijk en onzalig plan.
Foto: Clouds over Uilenstede door Jack Amick onder CC BY NC-licentie (cropped)